Dla większości ludzi pocztówka, to pocztówka i poza miejscem, które przedstawia, nie widzą oni różnic między nimi. Kolekcjonerzy pocztówek zazwyczaj zainteresowani są ściśle określonym typem pocztówek. Drobny szczegół powoduje, że pocztówka jest dla danego kolekcjonera nieatrakcyjna. Postaram się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak jest.

     Gama tematyczna pocztówek jest ogromna: pocztówki urodzinowe, świąteczne, okolicznościowe, ze zwierzętami, z bajkami, aktorami, samochodami, sztuką i wiele innych, jednakże z racji specyfiki mojego zainteresowania, skupię się na podziale widokówek, czyli pocztówek przedstawiających jakieś miejsce na Ziemi.  

     Wspomniałem wcześniej, że pocztówki różnią się wielkością. Cześć osób nie zbiera kartek większych niż 10,5 cm x 15 cm. Dzieje się tak z różnych powodów, przede wszystkim dlatego, że nie pasują one do albumów kolekcjonerskich lub powodują inne kłopoty związane z ich przechowywaniem. W przypadku widokówek zagranicznych może to nastręczać pewne problemy, ponieważ w wielu krajach najpopularniejsze rozmiary to te ponadstandardowe.

     Dla niektórych zbieraczy istotne znaczenie mają szczegóły techniczne widokówki, takie jak: brak obiegu pocztowego, ramka czy obecność nazwy miejsca z przodu kartki. Duże znaczenie, jeśli chodzi o stare pocztówki i widokówki zagraniczne ma wydawca. Pewne wydawnictwa są bardziej pożądane, inne mniej. W przypadku pocztówek z małych, odległych państw ważne jest czy pocztówkę wydano w tym właśnie państwie czy w innym - wpływa to na ocenę jej wartości. Poniżej przedstawiłem, według mnie, najczęściej spotykane kategorie widokówek.

Pocztówki stare i współczesne

     Podział ze względu na wiek widokówki. Trudno jednoznacznie określić, gdzie rozpoczyna się "współczesność" w tematyce widokówek. Z całą pewnością za współczesną nie uznam pocztówki sprzed drugiej wojny światowej lub widokówki (tak zwanych "reprintów'') z rysunkiem jakiejś miejscowości, zamiast zdjęcia, mimo, że została wyprodukowana teraz. Być może "współczesność" rozpoczyna się wraz z drukiem pocztówek w kolorze? Na pewno jest to jakaś sensowna granica, rozłożona jednak w latach ze względu na kraj pochodzenia. Osobiście uważam się za kolekcjonera pocztówek współczesnych, lecz w moim zbiorze znalazło miejsce także trochę pocztówek czarno-białych. Co oczywiste, im starsza pocztówka, tym bardziej odbiega cenowo od współczesnej i tym trudniej znaleźć nie zapisaną i w dobrym stanie.

Pocztówki z mapkami

     Do tej grupy zaliczają się widokówki, które na przedniej stronie zawierają mapę w jakiejkolwiek formie. Różnorodność tego rodzaju pocztówek jest naprawdę duża, a wydawcy mają spore pole do popisu. Układy graficzne takich widokówek są naprawdę różne - mapa może zajmować całą pocztówkę lub jej część wraz ze zdjęciami. Mogą to być fragmenty mapy fizycznej: Polski, województwa, powiatu, regionu, parku narodowego, jaskini itd. Pojawiają się też mapy drogowe, mapy szlaków turystycznych, plany miast. Mapa może być spojona ze zdjęciem, co daje dość ciekawy efekt. Zdarzają się widokówki, gdzie na zdjęcie naniesiono przebieg szlaku i opisano szczyty górskie - takie pocztówki też zalicza się do kategorii "mapek".

Pocztówki z herbami

     Widokówki z herbami, jak nie trudno się domyślić, charakteryzują się obecnością herbu miejscowości lub regionu na frontowej stronie. Jest to często spotykany typ pocztówki, a niektórzy kolekcjonerzy specjalizują się tylko w takich.

UNESCO      

     Szczególnym obiektem zainteresowania są pocztówki przedstawiające miejsca / obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to lista szczególnie cennych miejsc, wyjątkowych w skali światowej. Pełne zestawienie dostępne jest na oficjalnej stronie UNESCO World Heritage Centre. Ze względu na ograniczoną listę, istnieje możliwość zebrania pocztówek ze wszystkich wymienionych miejsc, co jednak może w konsekwencji popsuć cała zabawę związaną z poszukiwaniami brakujących walorów...

Pocztówki z miast, z konkretnej miejscowości, stolic, parków narodowych

     Kolejną, wąską specjalizacją wśród zbieraczy jest kolekcjonowanie widokówek ze ściśle określonych regionów geograficznych naszego kraju, z którymi emocjonalnie związana jest dana osoba (np. dawne województwo szczecińskie, Górny Śląsk), z konkretnych miejscowości (Warszawa, Zawoja, Maków Podhalański, Bytom) lub parków narodowych. Jeśli chodzi o zbieranie widokówek zagranicznych, to do tej kategorii można zaliczyć kolekcje światowych stolic.

Pocztówki z wodospadami, portami lotniczymi, kościołami, latarniami morskimi

     Bardzo ciekawymi zbiorami są kolekcje widokówek przedstawiających tylko i wyłącznie wodospady, latarnie morskie, miejsca kultu religijnego, porty lotnicze i wiele innych. Szkoda tylko, że tak niewielu pasjonatów decyduje się na zaprezentowanie swojej kolekcji w Internecie. O ile kupno widokówki z danego miasta nie nastręcza większych trudności, o tyle wyszukanie konkretnego obiektu może zająć sporo czasu, co sprawia, że tego rodzaju kolekcje są naprawdę wyjątkowe.

Pocztówki z pieczątką na odwrocie

     Jest to szczególny rodzaj widokówki, charakteryzujący się pieczęcią przybitą na tylnej stronie. Nie jest to pieczęć wykonywana przez pracowników poczty, ale zdobywana samodzielnie podczas wizyt w górskich schroniskach, niektórych zamkach, latarniach morskich itp. Nie spotkałem się jeszcze z tym, żeby ktoś poza mną określał szczególną przynależność takich pocztówek do nowej kategorii i prezentował je szerszemu gronu. Dla mnie mają one sporą wartość, bo są dowodem na to, że naprawdę byłem w miejscu, które przedstawia pocztówka, gdyż nie istnieje żaden inny sposób, aby zdobyć taką pieczątkę. Mojej kolekcji pocztówek z pieczątkami poświęcę wkrótce osobny artykuł.

Przypisy:
Ryc.1 - Tleń - wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza
Ryc.2 - Koniaków - wyd. Gronie, nr ser. 577
Ryc.3 - Szczawnica - wyd. WiT Piwniczna, nr ser.046
Ryc.4 - Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie - wyd. ZET Wrocław, nr ser. A188
Ryc.5 - Duszniki Zdrój - wyd. ZET Wrocław, A102
Ryc.6 - Łęknica - wyd. Dekorgraf, nr ser. JS198
Ryc.7 - Wodospad Kamieńczyka - wyd. Libra, nr ser.301
Ryc.8 - Stilo - wyd. ZET, nr ser 1467
Ryc.9 - Toruń - wyd. Urbański, Toruń
Ryc.10 - Schronisko w Dolinie Roztoki, wyd. Centrum Reklamy i Poligrafii, Zakopane
 

powrót